Тарихтың тамырына қан жүгіртіп қарар болсақ, Түркістан атауы ерте кезеңдерге бастап барады. Мұрағат іздері сонау Қытай қорғанынан Каспийге, Орал тауынан Ауғанстанға дейінгі ұлан-ғайыр аймақты Түркістан деп атағанына куәлік етеді. Түркістан жалпы, Орталық Азияда дәуірлеу дәуірімен бірге көтеріліп келе жатқан атау. Бұрын Тұран деп те аталған түркілер елі Түркістан – негізінен мұсылман-түркі өркениетінің де бесігі саналады.
Кейін осы қасиетті атауды көшпелілер санасынан өшіру кезең-кезеңімен іске асырыла бастады. Түркістан ұғымын саяси шектеу мақсатында Түркістан генерал губернаторлығы құрылды. Сол тұста тарихи Яссы қаласы да бірте-бірте Түркістанға айналып кетті. Қаласының атауы әуелден «Әзірет Сұлтан, пир-і Түркістан» деп, Қожа Ахмет Ясауиды меңзеп айтылатын. Кейін ол «әзірет» деген діни сөзден жалаңаштанып, Түркістан атауы қала берді. Шындап келгенде, бір жағы қате де емес. Себебі Түркістан идеясының рухани діңгегі Әзірет Сұлтан – Қожа Ахмет Ясауи екені де анық.
Еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін бұл ұғым қайта жаңғыра бастады. Елбасымыз Түркістанды түлету үшін көптеген ауқымды шаралар атқарды. Түркістанда күллі түркі жұртына ортақ Қ.А.Ясауи атындағы университет ашылуы да тарихи санамызға сілкініс әрі серпіліс берген болатын. Түркістан ұғымын дамыту үшін Президент Н.Назарбаевтың Орталық Азия идеясын ұсынғаны да белгілі. Қазірет қонған қасиетті Түркістан еліміздің рухани астанасы ғана емес, ол – түгел түркі ту тіккен Тұран жұртының да қастерлі атауы екенін айттық. Сондықтан байырғы атауын жаңғыртып, Орталық Азияны да рухани-мәдени тұрғыдан Түркістан деп айтуымыз керек шығар.
Осы орайда биыл наурыз айында бауырлас мемлекеттердің басшылары Астана төрінде қайта бас қосуының да негізінде Мағжан жырлаған ұлы ұғымның жатқаны анық. Міне, бүгін сол игі істердің жалғасы есебінде, облыс атауымен бірге Түркістан қайта түлеп, атаудың аясы кеңіп, қастерлі ұғым Ұлы Далада ту көтерді. Ол кешегі Алаш арыстарының ұлы мұраттарының қайта жаңғыруы, рухани серпілісі болатын.
Ежелден ел билеген игі жақсылар мен ғұлама-ғалымдардың құтты ордасы болған қастерлі қарашаңырақ, бүгінде елбасылар бас қосып, кеңес құратын, түркі әлемін түгендейтін іргелі орталыққа айналып келеді. Бұл тұрғыдан келгенде Түркістан қаласы түркі жұртына темірқазық мекен болған тұтас Түркістанның да тұтқасы болып саналады. Қарашаңырақ Қазақстан – түркі әлемінің іргелі орталығына айналып отыр. Енді қайта түлеген Түркістан арқылы тарихи бір тамырлас жұрттар арасында еліміздің тұғыры тағы да биіктей түседі деп сенеміз.