Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылды «Жұмысшы мамандықтары жылы» деп жариялауы еліміздегі техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінің жаңғыруына және даму бағытына үлкен серпін берді. Әсіресе, Түркістан облысында осы саладағы ғылыми-зерттеу және әлеуметтік қолдау шаралары аясында қабылданған жаңалықтар мен өзгерістер білім мен ғылымның маңызды бір бөлігі ретінде қарастырылады. Әлеуметтік қолдау мен гранттық қаржыландыру жүйелерінің күшеюі, сондай-ақ білім беру гранттарының көбеюі білім беру жүйесінің ғылыми-инновациялық бағыттарына қосымша мүмкіндік пен әлеует туғызып отыр.
Қазіргі уақытта әлеуметтік қолдау шаралары мен шәкіртақының көлемінің артуы еліміздегі білім беру жүйесінің ғылымға негізделген жаңа тәсілдерінің бірі ретінде қарастырылады. Түркістан облысында 2024 жылдың қыркүйегінен бастап студенттердің шәкіртақысы 50%-ға артты, оның ішінде үздік студенттерге қосымша қаржы қарастырылған. Бұл шараның ғылыми мәні – студенттердің білім алуға деген мотивациясын арттыру, оларды жаңа зерттеулер мен инновациялар жасауға ынталандыру. Әлеуметтік көмек көрсетудің жаңаша әдістері студенттердің шығармашылық және ғылыми әлеуетін ашуға көмектеседі.
Мәселен, жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған студенттер үшін шәкіртақының жоғары болуы олардың білім алуға деген жағдайын жеңілдетіп, ғылыми жұмыспен айналысуға жағдай жасайды. Бұл орайда әлеуметтік қолдаудың ғылыми аспектілері ретінде оның жастардың ғылыми зерттеулер жүргізуге, жаңашылдықтар енгізуге және білім саласында өз орнын табуға деген ықпалын зерттеуге болады.
Түркістан облысында техникалық және кәсіптік білім беру жүйесіне бөлінген мемлекеттік тапсырыс көлемі мен гранттар санының жыл сайын артуы облыстың ғылыми білім беру жүйесіне жаңа мүмкіндіктер ашуда. 2023-2024 оқу жылында 15 350 мемлекеттік грант бөлінсе, 2024-2025 оқу жылына 15 525 грант бөлінгені мәлім. Бұл қаржы бөлудің арттырылуы білім беру жүйесіне ғылыми зерттеулер мен оқу бағдарламаларының жаңаруына әсер етеді. Қаржылық қолдау арқылы облыс колледждерінде оқу орындары мен зерттеу орталықтарының ғылыми әлеуетін дамыту мүмкіндігі артады.
Әр студентке берілетін гранттар мен шәкіртақы мөлшерінің көбеюі — техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінің ғылыми жетістіктерге жетуіне мүмкіндік береді. Бұл бағытта студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарына белсенді қатысуы үшін қажетті әлеуметтік және қаржылық жағдайлар қалыптасып, олардың зерттеу жұмыстарын жүргізуге деген ынтасын арттырады. Жастардың ғылыми жұмыстарына қолдау көрсету жүйесі бір жағынан оқу орындары арасындағы ғылыми ынтымақтастықты нығайтуға мүмкіндік береді.
Әлеуметтік көмек жүйелерінің күшеюі тек қана білім алуға мүмкіндік беріп қана қоймай, сонымен қатар студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарын тиімді жүргізуіне ықпал етеді. Түркістан облысындағы студенттерге арнап бөлінген тегін жатақханалар мен жолақы жеңілдіктері білім алушылардың оқу процесінде уақытты тиімді пайдалануға көмектеседі, бұл өз кезегінде олардың ғылыми жұмыстарға көбірек уақыт бөлуіне мүмкіндік туғызады.
Өңірде ғылыми зерттеулер мен техникалық жаңалықтарға бағытталған бағдарламаларға әлеуметтік қолдау көрсету де маңызды аспект болып табылады. Мысалы, студенттердің салауатты өмір салтын ұстануы, психологиялық қолдау шараларының қарастырылуы – бұл шаралар оқу барысында психологиялық және физикалық тұрғыда дайын болуына әсер етеді, сондай-ақ ғылыми зерттеулерге және инновацияларға бағытталған жұмысқа толықтай шоғырлануға мүмкіндік береді.
Түркістан облысының білім беру саласында ғылым мен практиканың байланысын күшейту өте маңызды. Өңірдегі 50 техникалық және кәсіптік білім беру ұйымының ғылыми әлеуеті мен олардың кәсіпорындармен және өндірістік секторлармен бірлесе отырып жүргізетін зерттеулері білім мен ғылымның өзара байланысының маңызды өлшемдеріне айналады. Түркістан облысындағы колледждер мен оқу орындары білім беру бағдарламаларын жаңартып, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүзеге асыруда өндірістік және нарықтық қажеттіліктерге бағытталған әдістерді қолдануға кірісуде.
Өңірдің экономикалық басым салалары үшін мамандарды даярлауда ғылым мен білімнің интеграциясы ерекше мәнге ие. Бұл салада ғылыми зерттеулер мен өндірістік тәжірибелердің байланысы облыстың болашақта индустриялдық дамуында маңызды рөл атқармақ. Мысалы, ауыл шаруашылығы, өндірістік технологиялар, құрылыс салалары сияқты өңірлік қажеттіліктерге байланысты зерттеу жұмыстарын жүргізу және ғылыми әзірлемелерді іске асыру ісі білім беру ұйымдарының басым бағыттарының бірі болуы тиіс.
Түркістан облысында техникалық және кәсіптік білім беру жүйесіне енгізілген реформалар мен әлеуметтік қолдау шаралары жастардың әлеуметтік жағдайын жақсартып қана қоймай, сонымен қатар олардың ғылыми әлеуетін дамытуға ықпал етуде. Гранттық қаржыландырудың ұлғаюы, шәкіртақының көбеюі, жатақханалар мен жолақы жеңілдіктері сияқты шаралар студенттерге ғылым мен білімнің маңызды салаларында терең зерттеулер жүргізу үшін мүмкіндік береді. Бұл тәсілдер облыстың білім беру жүйесін әрі қарай жаңғыртуға және оның ғылыми-инновациялық әлеуетін дамытуға зор ықпалын тигізеді.