ҒЫЛЫМДЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ ДАМУДЫҢ НЕГІЗГІ ҚОЗҒАУШЫ КҮШІ

Қазақстанның ғылыми әлеуетін арттыру және отандық ғылымды жаңа деңгейге көтеру үшін университеттерде жүргізіліп жатқан жұмыстар айтарлықтай маңызды. Соның ішінде гранттық жобаларды ұтып алып, ғылыми зерттеулерді жандандырып жүрген ғалымдардың еңбегі ерекше атап өтуге лайық. Әрбір ғылыми жетістікке жол ашу – қаржылық қолдаусыз мүмкін емес, ал бұл бағыттағы жұмыстар Түркістан өңірінде қарқынды жүзеге асуда.

Соңғы жылдары Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі жанындағы Ғылым комитетінің қолдауымен бірнеше ғылыми және ғылыми-техникалық жобаларды қаржыландыру конкурстары өткізіліп келеді. Осылайша, Ахмет Ясауи университеті ғалымдарының ұсынылған жобалары өз нәтижесін беріп, ел игілігіне қызмет етуде.

2020–2022 және 2021–2023 жылдарға арналған конкурстарда университеттің 84 ғылыми жобасы қаралып, олардың ішінен 18 жоба мақұлданып, қаржыландырылды. Бұл – отандық ғылымды дамытуға қосылған маңызды үлес. Алдағы уақытта университет ғалымдары мен зерттеу институттарының ұсынысымен тағы 25 ғылыми жоба қарастырылып, сараптамадан өткен. Бұл көрсеткіш ғалымдардың шығармашылық әлеуеті мен ізденісін көрсетеді.

2021 жылы жалпы сомасы 173,5 млн теңгеге бағаланған 17 ғылыми жоба қаржыландырылып, олардың негізінде әртүрлі зерттеулер жүзеге асырылды. Бұған қоса, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру шеңберінде 43,8 млн теңге көлеміндегі бір жоба да табысты жүргізілді.

Ғылымның тек академиялық бағытта емес, экономикалық тұрғыда да тиімді болуы үшін коммерцияландыру маңызды рөл атқарады. Осы орайда, «Ғылым қоры» АҚ ұйымдастырған конкурстар шеңберінде университеттің екі жобасы қаржыландырылып, оларға 187,9 млн теңге бөлінді. Бұл жобалардың нәтижелері ғылыми зерттеулерді коммерцияландырудың айқын мысалы болып отыр.

Жас ғалымдарды қолдау университет басшылығының басты назарында. 2021–2023 жылдарға арналған жас ғалымдарға гранттық қаржыландыру бағдарламасы аясында бірнеше жоба іске асырылып, нәтижелері көріне бастады. Мысалы, белгілі ғалымдар Б. Турметов пен Қ. Усманов бірқатар маңызды тақырыптарға арналған жобаларды сәтті аяқтады. Олардың қатарында «Инволютивті түрлендірулері бар интегралдық-дифференциалдық теңдеулер үшін көп нүктелі шеттік есептерді шешу әдістерін құру» тақырыбы ерекше орын алады. Жоба құны 40,4 млн теңгені құрап, 3 жыл ішінде толық игерілді. Сондай-ақ, Қ. Усмановтың тағы бір жобасы – «Бөлшек ретті дифференциалдық теңдеулердің шешімдерін құру әдістері және шеттік және бастапқы шеттік есептердің шешімділік мәселелері» де сәтті аяқталып, 50,7 млн теңгеге қаржыландырылды.

Бұл жобалардың ғылыми құндылығы – тек есептерді шешу әдістерін жетілдірумен шектелмейді. Олар еліміздің ғылыми дамуына және халықаралық деңгейдегі зерттеулерге қатысуына мүмкіндік береді. Ал ғалым М. Сұлтановтың «Аномальды диффузияның дифференциалдық математикалық модельдері үшін сандық алгоритмдерді құру» жобасы ерекше назар аударуға тұрарлық. Бұл жоба 490 мың теңге көлемінде қаржыландырылып, нақты нәтижелерге қол жеткізілді.

Ғылымды қаржыландыру университеттің жалпы бюджетінде де көрініс табады. 2022 жылы ғылым саласына бөлінген қаражат 993,8 млн теңгені құраса, бұл көрсеткіш университеттің жалпы бюджетінің 13,5%-ын қамтыды. 2023 жылы ғылымға 642,7 млн теңге бөлініп, бюджеттің 10,7%-ын құрады. Бұл деректер ғылымды қолдаудың қарқынды жалғасып жатқанын көрсетеді.

Университет ғалымдарының табыстары тек ел ішінде ғана емес, халықаралық деңгейде де танылып отыр. Әрбір жоба – ғылыми қауымдастықтың, жас ғалымдардың және жетекші зерттеушілердің бірлескен еңбегінің нәтижесі. Олардың еңбегі елдің ғылымын жаңа белестерге көтеруге негіз қалайды.

Ахмет Ясауи университетінің ғылыми-зерттеу жұмыстары ғылыми жаңалықтар мен практикалық жетістіктерге жол ашып, Қазақстанның ғылыми беделін халықаралық деңгейде нығайтуға үлес қосуда. Ал ғылымға бөлінген әрбір қаржы – болашаққа салынған инвестиция.

 

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *