Түркістан облысының дарынды оқушысы Балғын Байқожаев ХХІ Халықаралық Жәутіков олимпиадасында үлкен жетістікке жетті. 2025 жылдың 13-17 қаңтар аралығында өткен олимпиадада математика, физика және информатика пәндерінен бақ сынаған Балғын алтын медальға қол жеткізіп, халықаралық білім аренасында жеңімпаз атанды. Бұл оның әлемдік деңгейдегі алғашқы үлкен жеңісі емес, ол бұған дейін де халықаралық АТМО Олимпиадасында жүлделі үшінші орынға ие болған болатын.
Жәутіков олимпиадасы – бұл әлемнің ең беделді және күрделі ғылыми жарыстарының бірі. Ол жыл сайын ғалымдар мен оқушылардың ғылыми білімдерін шыңдап, ғылыми ізденістерін жоғары деңгейде көрсетуге мүмкіндік береді. Биылғы жылы бұл олимпиадаға әлемнің әртүрлі елдерінен 700-ге жуық оқушы қатысып, өздерінің математикалық, физикалық және информатика салаларындағы білімдері мен дағдыларын сынады. Олимпиадаға қатысқан елдер арасында Армения, Әзірбайжан, Беларусь, Болгария, Грузия, Қырғызстан, Моңғолия, Өзбекстан, Румыния, Ресей, Сербия, Тәжікстан, Түркия, Түрікменстан және Қазақстан бар. Әрбір команда өз елінің намысын қорғап, әлемдік деңгейде өз білімдерін көрсету үшін ерекше дайындықпен келген. Бұл халықаралық жарыс білім мен ғылымның шекараларын кеңейтудің, дарынды оқушыларды әлемдік ғылыми ортаға танытудың маңызды алаңына айналды.
Балғынның жеңісі, әсіресе, Қазақстанның білім жүйесінде үлкен мақтанышқа айналды. Оның табысы, Түркістан облысындағы білім беру сапасының жоғары деңгейін және талантты жас мамандарды даярлаудағы тиімді жұмыстың нәтижесі болып табылады. Сонымен қатар, ол тек математика мен физика салаларында ғана емес, информатика пәнінде де жоғары деңгейде білім көрсетіп, жеңімпаз атанды. Жәутіков олимпиадасының басты мақсаты – дарынды оқушылардың ғылыми білімдерін кеңейтіп, оларды жаңа жетістіктерге жетелеу. Олимпиаданың ұйымдастырушысы, Қазақстан Ұлттық ғылым академиясының және білім беру мекемелерінің өкілдері қатысушылардың күш-жігерін жоғары бағалап, жеңімпаздарды марапаттады.
Балғын Байқожаевтың жеңісі – Қазақстанның болашағынан үлкен үміт күттіретін жас зерттеушілер мен ғалымдардың болашақтағы жетістіктерінің бастамасы болып табылады. Осылайша, ол өз отанында ғана емес, халықаралық аренада да білімнің жарық жұлдызы ретінде танылып, өз есімін әлемге танытты.
Түркістан білім-инновация лицейінің шәкірті Балғын Байқожаевтың халықаралық олимпиададағы жетістігі тек оның жеке еңбегінің нәтижесі ғана емес, сонымен қатар оның білім алған оқу орнының, мектебінің мәртебесін арттырды. Балғынның алтын медаль иеленуі, оның оқу ордасының сапалы білім беру деңгейінің көрсеткіші ретінде танылды. Мұндай жетістіктер оқу орындарының беделін көтеріп, басқа да дарынды оқушылардың халықаралық олимпиадаларға қатысуына және оларды әлемдік деңгейде танытуына мүмкіндіктер туғызады. Мектептің жетістігі тек мұғалімдердің еңбегінің нәтижесі ғана емес, сондай-ақ білім жүйесінің сапалы екендігін дәлелдейтін нақты көрсеткіш болып табылады. Бұл жеңіс Қазақстанның білім беру жүйесінің дамуындағы үлкен қадам, елдің ғаламдық білім орталықтарының бірі болуға деген ұмтылысының айқын дәлелі ретінде қабылданады. Дарынды жастарды қолдау, оларды халықаралық аренада жетістіктерге жеткізу еліміздің білім беру саласының болашағын жарқын етеді.
Білім мен ғылым — кез келген елдің өркендеуінің негізі болып табылады. Ғылымды дамыту арқылы мемлекет өзінің тұрақты дамуын қамтамасыз етіп, жаңа технологиялар мен инновациялар арқылы бәсекеге қабілетті бола алады. Қазақстандағы білім беру саласында жас ұрпақты ғылымға баулу мен олардың ізденістерін қолдау жұмыстары белсенді түрде жүргізілуде. Әсіресе, мектеп оқушыларының ғылымға бет бұруы соңғы жылдары ерекше маңызға ие болуда.
Қазіргі таңда білім алушылардың тек теориялық біліммен шектеліп қалмай, практикалық дағдыларын дамыту, ғылыми зерттеулер мен жобаларға қатысуы мектептің басты міндеттерінің біріне айналды. Оқушылардың ғылыми ізденістерге қатысуы, оларды жаңа идеялар мен технологияларды меңгеруге ынталандырады, қоғамның дамуында өз орны бар болашақ ғалымдар мен инженерлерді тәрбиелейді.
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің білім беру жүйесін жаңғырту бағытында бірнеше маңызды тапсырмалар берген болатын. Оның айтуынша, жас ұрпақтың ғылымға деген қызығушылығын арттыру, олардың интеллектуалды қабілеттерін дамыту – елдің тұрақты даму стратегиясының басты құрамдас бөлігі болып табылады.
«Болашаққа бағытталған еліміздің барлық жетістіктері білім мен ғылымның дамуына тікелей байланысты. Әрбір жас зерттеуші мен ойшыл, өз елі үшін құнды жетістіктерге қол жеткізетін болады. Осы тұрғыда білім мен ғылымды дамытуға инвестиция салу біздің басты міндетіміз», – деген еді мемлекет басшысы өз жолдауында. Сонымен қатар, Президент мектеп оқушыларының ғылыми жобаларын қолдау арқылы, әлемдік деңгейде жаңа идеялар мен шешімдер ұсынуға болатындығын атап өтті.
Елімізде жас зерттеушілердің жетістіктері жиі айтылып, оларды қолдау шаралары жасалып келеді. Мысалы, Түркістан облысындағы жас оқушылардың халықаралық және республикалық олимпиадаларда көрсеткен нәтижелері елдің білім саласындағы оң өзгерістерді көрсетеді. Бұл оқушылар тек өз білімдерін ғана емес, еліміздің дамуына ықпал етуге бағытталған жаңа ғылыми жобалар мен идеяларды жүзеге асыруда. Жас зерттеушілердің жетістіктері олардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға ғана емес, сондай-ақ оларды әлемдік ғылымның бір бөлігі болуға ынталандырады.
Оқушылардың ғылымға бет бұруы олардың болашақта белгілі ғалым, инженер, математик, физик, биолог немесе басқа да мамандықтарда өз орнын табуына мүмкіндік береді. Бұл тек жеке тұлғалар үшін ғана емес, жалпы қоғам үшін маңызды. Себебі, ғылыми зерттеулер мен жаңашыл идеялар елдің экономикалық дамуына, экологиялық мәселелердің шешілуіне, технологиялық прогрестің алға жылжуына әсер етеді. Мектептер мен университеттердегі ғылыми клубтар, зертханалар мен стартап жобалары, жас ғалымдарға арналған гранттар мен қаржылай қолдаулар Қазақстандағы ғылымға бет бұрған жастар үшін жақсы мүмкіндіктер туғызып отыр. Бұған қоса, соңғы жылдары мектеп оқушылары арасында ғылыми жобалар байқаулары жиі ұйымдастырылып, жастардың білімге деген қызығушылығын арттыруға бағытталған бірқатар шаралар қолға алынуда.
Жас ұрпақтың ғылымға бет бұруы – еліміздің болашағын жарқын етудің негізгі жолы. Президенттің ғылым мен білімге қатысты тапсырмалары еліміздегі жас ғалымдардың әлеуетін арттыруға үлкен серпін беріп отыр. Қазақстанда оқушыларды ғылымға қызықтыру, олардың шығармашылық қабілеттерін шыңдау, халықаралық аренада олардың жеңісін қамтамасыз ету мақсатында көптеген шаралар атқарылып келеді. Бұл бағытта мемлекеттің қолдауы мен білім беру жүйесінің жаңартылуы жастардың алға қойған мақсаттарына жетуге мүмкіндік береді.
Жас зерттеушілер мен ғалымдарды қолдау үшін елімізде түрлі инновациялық алаңдар мен бағдарламалар жүзеге асырылып жатыр. Мектеп оқушылары мен студенттерге арналған ғылыми байқаулар мен зерттеу жобаларының саны артты, соның нәтижесінде елімізде дарынды жастардың саны да өсуде. Оқушылардың шығармашылық ізденістерін қолдау мақсатында мемлекет тарапынан ғылыми гранттар, арнайы зерттеу жобаларын қаржыландыру мен халықаралық тәжірибе алмасу мүмкіндіктері қарастырылған. Бұл шаралар ғылымды тек жоғары оқу орындарында ғана емес, мектеп деңгейінде де дамытуға ықпал етеді. Елдің болашағы ғылымда екенін түсініп, сол жолда аянбай еңбек ететін жастар білім мен ғылымда жаңа жетістіктерге жетері сөзсіз.