Түркістан облысы республикада ауыл шаруашылығы саласы бойынша көш басында. Ал Сарыағаш – жылыжай шаруашылығы бағыты бойынша үздік аудан. Осы орайда, Сауран ауданы әкімдігінің ұйымдастыруымен аудан кәсіпкерлері жылыжай шаруашылығын дамыту бағытында тәжірибе алмасу мақсатында Сарыағаш ауданына іссапармен арнайы барды. Жұмыс сапары барысында аудан әкімінің кеңесшісі Бекзат Абубакиров бастаған, құрамында ауыл шаруашылығы бөлімінің басшысы Сәкен Оразбаев пен жергілікті кәсіпкерлер сарыағаштық кәсіпкерлермен кездесіп, кешендердің жұмысымен танысты. Алдымен, саурандықтар «Агротур» шаруа қожалығында болып, тәжірибе алмасты. Жалпы жер көлемі 15 гектарды құрайды, оның ішінде жылыжай көлемі – 4 гектар. 1 гектар аумаққа соңғы технологиямен жабдықталған көшетхана орналасқан. Ол жылына 20-25 млн дана көшет өндіруге қауқарлы. Сонымен қатар 2 гектар жылыжайда раушан гүлінің голландиялық сортын өсіріп отыр. 0,12 гектар тәжірибе алаңына айналған жылыжайда банан, папая, құлпынай өнімдері өсірілуде. Одан бөлек, аталған шаруашылық ашық алаңда құлпынай және басқа да көкөністер өсірумен айналысады.
Саурандық делегация «Жабай ата» шаруашылығын аралады. Мұнда 29 гектар жерде орналасқан жылыжай бар. Оның 7 гектар аумағына лимон өсірілуде. Қалған 22 гектар аумаққа құлпынай және көкөніс өсіріліп, еліміз бен жақын шет мемлекеттерге экспорталуда. Аталған шаруашылық жылына 3500 тоннадан астам өнім өндіреді.
Сонымен қатар саурандық кәсіпкерлер «Абдураман» шаруа қожалығында болды. Құлпынай өсірумен айналысатын қожалықтың жер көлемі 33 гектарды құрайды. Бүгінгі таңда мұнда жылыту жүйесінсіз құлпынай өсіру қолға алынған. Аталған шаруашылық жылына 500 тонна құлпынай өндіруді жоспарлауда. Бұл жылыжайдың көлемі – 2,5 гектар. Жыл соңына дейін 10 гектарға дейін ұлғайту көзделуде.
Айта кетейік, өңірдің әлеуметтік-экономикалық даму мәселелерін тұрақтандыру үшін облыс әкімі Дархан Сатыбалды агроөнеркәсіп кешенінің тұрақты өсімін қалыптастыруды тапсырған болатын. Осы мақсатта Сауран ауданы көлемінде өндірілетін өнім көлемін арттыру бағытында жұмыстар атқарылуда. Көктем мезгілінің келуімен шаруалар аудан аумағында егін егу науқанын бастады. Жергілікті шаруалар биыл жалпы көлемі 43 мың гектар жерге егін дақылдарын отырғызуды жоспарлап отыр. Оның ішінде, 3661 гектарға күздік бидай мен 304 гектарға жаздық бидай, 2944 гектарға дәндік жүргері, 2589 гектарға көкөністер, 650 гектарға майлы дақылдар, 510 гектарға картоп, 6522 гектарға бақша, 9600 гектарға мақта, 16220 гектар жерге малазықтық дақылдары егіледі деп көзделуде.
Бүгінде саурандық шаруалар көктемгі дала жұмыстарын жүргізіп жатыр. Сапалы өнім алу үшін жер жыртып, топырақ құнартуда. Өңдеп, баптау жұмыстарынан соң, егін себу жұмыстарына кіріседі. Онда картоп, мақта және жоңышқа өнімдерін өндірмек.
Осы орайда Сауран ауданының тұрғындарына аталған жеміс туралы ақпаратты ұсынамыз.
Лимон суық тигенде таптырмас өнім екені бәрімізге мәлім. Иммунитетті нығайтудан басқа, сары жемістің үй тұрмысында да пайдасы көп екенін бірі білсе, бірі білмейді.
Сонымен лимонның пайдасы қандай?
- Металл ыдыстарды лимон қабығымен сүртіп, сумен жусаңыз, жарқырап шыға келеді.
- Күріштің бір-біріне жабыспай, шашырап піскенін қаласаңыз, 1 ас қасық лимон сығындысын пайдалансаңыз жеткілікті.
- Шәйнектің ішін қақтан тазартуда лимон таптырмас құрал. Лимонды қабығымен кесіп, үстінен су құйып, 10-15 мин қайнату керек.
- 5 ас қасық лимон шырыны қосылған сумен әйнек пен айнаны сүртсеңіз, барлық дақты кетіреді. Әрі үйдің ішіне жағымды иіс береді.
- Лимон микротолқынды пешті тазалауға, сондай-ақ оның ішіндегі жаман иісті жоюға көмектеседі. Ол үшін су құйылған стақанға бірнеше қасық лимон сығындысын қосып, пештің ішінде қыздыру керек. Кейін құрылғының ішін шүберекпен сүртіп алған жөн.
Лимон – денсаулық үшін бағалы, құрамында көптеген пайдалы зат бар жеміс. Лимон дәруменге өте бай. С, Е, РР, В дәрумен тобы, калий, кальций, натрий, магний, бал, цинк, темір, фосфор, марганец, фтор, бор, молибден, хлор – осының бәрін лимоннан табуға болады.
Лимонның дәмі ащы болғандықтан, оның шырынын сығып алып, суға араластырып ішкен жөн. Лимон шырыны адамның жұмыс істеу қабілетін арттырып, жүйке жүйесін бірқалыпты ұстайды, тұмау тию мен ағзаға инфекция түсуден сақтайды.
Күн сайын таңертең лимонның бір тілігін қайнаған суға салып ішсе, адамның ажары ашылады, оның үстіне бұл қоспа ағзадағы артық заттарды шығаруға көмектеседі.
Авиценна лимон шырынымен жатырға қатысты әйелдер ауруын емдеген. Лимонмен тісті тазалау да халық арасында кең таралды. Лимон тілігін екіге бөліп, тіске жабыстырып салып қою керек. Тіс аппақ болып тазарады. Десе де бұл әдісті үнемі қайталауға болмайды, өйткені тістің эмалі бұзылуы мүмкін.
Лимон шырынымен жөтелді де емдеуге болады. 10 минут лимонды жай отта қайнатып, шырынын сығып алып, ішу керек.
Күн сайын 1 стақан лимон шырынын ішіп тұрсаңыз, көктемгі әлсіздік сізден айналып өтеді. Лимонның пайдасы мұнымен біткен жоқ. Оны шаш күтіміне пайдалануға болады. Ол үшін суға лимон қосып, сол қоспамен шашты шаю керек.
Лимон бізге сонау Үндістан мен Қытай жерлерінен келген екен. Кезінде экзотикалық болған бұл жеміс қазірде елімізде орнығып, халқымыздың көңілінен шығып жатыр. Лимонның пайдасы мен зиянын біліп жүрейік.
Лимон — жыл бойы жасыл ағаштың жемісі. Оның құрамында пектин, эфир майлары, биофлавоноидтар бар. Лимон асқазандағы қорытуға көмектесетін заттардың бөлінуіне әсер етіп, ағзаға темір мен кальцийдің сіңіруін жеңілдететін энзимдарды бөледі. Өзі қышқыл болғанына қарамастан, ол асқазан суларының қышқылдығын төмендетеді. Әрине лимон құрамындағы С дәрумені жайлы айтпай қоймасқа болмайды. Ол жалпы иммунды жүйені жақсартып, түрлі ауруларға тосқауыл болады. Лимон ағзадан қажет емес кір-қоқыстарды шығаруға да көмектеседі. Мысалы ұзақ уақыт дәрі, антибиотик қабылдасаңыз, лимонның көмегімен бауырыңызды улы заттардан тазартсаңыз болады.
Лимон шырыны мен қабығы антисептикалық қасиетке ие. Онымен жараларды сүртіп, ерітіндісімен тамақ шайса болады. Лимон қан құрамындағы холестерин деңгейін төмендетіп, тәбетті ашады. Лимон құрамындағы Р дәрумені қан тамырларын беріктендіріп, қан қысымын көтереді. Әрине лимонның ең танымал қасиеті — жұқпалы тұмау ауруына төтеп бере алуы.
Лимон зиян емес пе?
Лимонның осыншама пайдасына қарамастан, ол да зиян болуы мүмкін. Тым көп мөлшерде қабылданған лимон ем емес, керісінше болуы мүмкін. Лимон қатты аллергия қоздырғышы болуы мүмкін. Лимонды тіс эмальдары нашар жандар сирек жегені дұрыс, лимон шырыны оны біржолата құртуы мүмкін. Тамағы қабынған, ісінгендер де лимон жемегендері жөн, лимон тамағыңызды ашытып, күйдіріп жібере алады. Гастрит, асқорыту жолдарының ауруына шалдыққандарға лимон жеуге мүлдем тыйым салынған.
Суық түскенде, лимон таптырмас өнім болып табылады: С дәрумені иммундық жүйені нығайта түседі, хош иісі жігерлендіреді, ал шай мен лимон қосылған бәліш әсерін күшейтеді.
Ашық сары жемістер алғаш рет XII ғасырда айтылған және Үндістан, Қытай және Тынық мұхиты тропикалық аралдарынан шыққан. Бүгінгі таңда лимон субтропикалық климаты бар елдерде кеңінен өсіріледі — жыл сайын әлемде 14 миллион тонна лимон жиналады екен. Көптеген жемістер сияқты лимон көктемде гүлдеп, күзде жеміс береді.
Лимонның пайдасы
100 г лимонның құрамында 29 калория бар. Егер сіз лимонды қантпен бірге тұтынсаңыз, онда калория мөлшері 209 калорияға дейін көтеріледі. Егер сіз лимон, зімбір және бал қосылған су немесе шай ішсеңіз, онда әр стақан сіздің рационыңызға 60 калория қосады екен.
Лимон жұмсағы лимон және алма сияқты органикалық қышқылдары, пектин заттары, қант (3,5% дейін), каротин, фитонцидтерге бай. Лимонның құрамында келесідей дәрумендер бар: тиамин (В1 дәрумені), рибофлавин (B2), аскорбин қышқылы (С дәрумені), рутин (витамин Р), сонымен қатар флавоноидтар, кумарин туындылары (антикоагулянт ретінде қолданылады), гесперидин (қан тамырларының қабырғаларын нығайтуға көмектеседі), эриоцитрин және эридиктиол (артық майдың жиналуын азайтуға көмектеседі). Тұқымының құрамында май және ащы зат лимонин болады. Бір қызығы, лимон жапырақтарында да С дәрумені, ал қабығында цитронин гликозиді болады екен.
Лимонның хош иісі өсімдіктің әр түрлі бөліктерінде кездесетін (лимонды) эфир майына және терпеннің хош иісті молекулалары, α-лимонен (90% -ға дейін), цитральға байланысты. Аромотерапияда лимон майы бас ауруы, мазасыздық, жаман көңіл-күй, депрессияға қарсы қолданылады.
Лимонның жүрек денсаулығы үшін (инфаркт қаупін азайтады), холестеринді төмендету, қаназдықпен күресу (С дәрумені өсімдіктерден темірдің сіңірілуіне жақсы ықпал етеді) сияқты пайдасы ғылыми дәлелденген. Лимондар бүйрек тастарымен күресуге көмектеседі екен, ол үшін күніне жарты стақан лимон шырынын ішу қажет. Лимонның эфир майы және ақ бөліктерінде болатын заттардың жоғары концентрациясы жануарларға жасалған зерттеулерде ісікке қарсы әсері бар екендігі анықталған.
Ал лимонның салмақ жоғалтуға тигізетін пайдасы асыра сілтеушілік екен. Лимон құрамындағы пектин сізге қаныққандықты сезінуге көмектеседі, бірақ ол әдетте жеуге болмайтын ақ бөлігінде болады. Сондай-ақ, қабығында болатын полифенолдар салмақ жинауды азайтуға әсер етеді. Алайда бұл зерттеу тышқандарға ғана жүргізілген.
Лимонның зияны
Лимон қышқылы ойып түсетін зат және органикалық еріткіш болып табылады. Ол тіс эмаліне теріс әсер етеді, сондықтан лимон жегеннен кейін аузыңызды таза сумен шайған дұрыс. Қолдың терісіне лимон шырынын үнемі тигізу саусақтың терісінде ауырсынуды тудыруы мүмкін.
Суық тию кезінде лимон қолдану керек пе?
Суық тию кезінде С дәруменінің иммунды жүйеге әсері туралы не айтуға болады? Ғалымдар С дәруменінің мөлшері лимонға қарағанда апельсинде жоғары екенін атап өтті. Сондай-ақ, суық тию кезінде тиімді болу үшін күніне 1000 мг С дәрумені қажет, ал салмағы 80 г болатын бір лимонның құрамында бар-жоғы 42,5 мг С дәрумені болады екен. Дәрігерлер қажетті мөлшерді алу үшін С дәрумені бар дәрілерді қолдануды ұсынады.
ЛИМОН: ПАЙДАСЫ
29 г лимон құрамында 100 калория бар. Егер сіз лимонды қантпен қолдансаңыз, онда калория мөлшері 209 калорияға дейін көтеріледі. Ал егер сіз лимон, имбирь және бал қосылған су немесе шай ішсеңіз, онда әр стакан сіздің диетаңызға 60 калория қосады.
Лимон целлюлозасы лимон және алма қышқылдары, пектинді заттар, қанттар (3.5%дейін), каротин, фитонцидтер сияқты органикалық қышқылдарға бай. Лимон құрамында витаминдер бар: тиамин (В1 дәрумені), рибофлавин (В2), аскорбин қышқылы (С дәрумені), рутин (Р витамині), сонымен қатар флавоноидтар, кумарин туындылары (антикоагулянт ретінде қолданылады), гесперидин (қабырғаларды нығайтуға көмектеседі) қан тамырлары), эриоцитрин және эридитикол (майдың жиналуын азайтуға көмектеседі).
Тұқымның құрамында май және ащы зат лимонин бар. Бір қызығы, лимон жапырақтарында С дәрумені де болады, ал қабығында цитронин гликозиді болады.
Лимонның хош иісі өсімдіктің әртүрлі бөліктерінде болатын эфир майымен (лимон) және терпеннің хош иісті молекулаларымен, α-лимоненмен (90% дейін), цитралмен байланысты. Ароматерапияда лимон майы бас ауруы, мазасыздық, жаман көңіл-күй, депрессия кезінде қолданылады.
Лимонның жүрек денсаулығына (оның ішінде инфаркт қаупін төмендетуге), холестеринді төмендетуге, анемиямен күресуге (С дәрумені темірдің өсімдіктерден сіңуін жақсартады) пайдасы ғылыми дәлелденген.
Лимон бүйрек тастарымен күресуге көмектеседі деп есептеледі (бұл үшін күніне ½ кесе лимон шырыны қажет). Лимон эфир майы мен ақ бөліктерден табылған заттардың жоғары концентрациясы жануарларға жүргізілген зерттеулерде қатерлі ісікке қарсы әсері бар екендігі дәлелденді.
Сонымен қатар, лимонның артық салмақтан арылту үшін артықшылығы асыра сілтеу болып шықты. Лимондағы пектин сізге қанықтылықты сезінуге көмектессе, ол ақ түсте болады, оны әдетте жеуге болмайды. Сонымен қатар, терінің құрамындағы полифенолдар салмақтың өсуін азайтуға әсер етеді. Алайда, бұл зерттеу тышқандарға жүргізілді, ал лимонның салмаққа әсері адамдарда зерттелмеген.
СУЫҚҚА АРНАЛҒАН ЛИМОН
Суық тигенде С витаминінің иммунитетке әсері туралы не деуге болады? Мұнда ғалымдар апельсиндегі С витаминінің мөлшері лимонға қарағанда жоғары екенін көрсетеді. Сонымен қатар, суық тию кезінде тиімді болу үшін тәулігіне 1000 мг витамин қажет, ал салмағы 80 г бір лимон 42.5 мг құрайды. Дұрыс мөлшерді алу үшін дәрігерлер С витаминінің препараттарын қолдануды ұсынады.
Мақаламыздың соңында банан жайлы аз-кем ақпарат ұсынып отырмыз.
Бір түптен 100 келі банан алуға болады. Банан бағынан бөлек, сұраныс болып жатса, көшетін де сатумен айналыспақ. Экзотикалық жемісті жазда жылы жерде ұстап, күн суығанда бойын жылыту үшін от жаққан. Одан соң астына биогумус тастап, суарып тұрғаны болмаса әзірге аса күтім жасалынбапты. Айтқандай, диқан банан гүлдеп тұрғанда көшет алмау керек екенін ескертті. Себебі сұрағандарға көшет қырқып беріп, өсіп тұрған гүлдің біраз бөлігін солдырып алған. Бүгінде көшетін сұрап, бөлмеге, кеңсеге егуге қызығушылық танытып жатқандар көбейген.
Көпшілік бананды жемістер қатарына жатқызады. Алайда, ол — жидек. Ең үлкен банан ағашының биіктігі, орташа есеппен, 10 метр, ал диаметрі — 50 сантиметрге жетеді.
Оның бір сабағында 300 бананға дейін болады. Бұл, шамамен, 500 келіге дейін тартады.
Сары бананмен қатар қызыл түстісі де кең тараған. Алайда мұндай түрі жұмсақ болғандықтан, тасымалдауға жарамайды.
Сейшель аралдарының бірі Маода сары, қызыл және қара банан өседі. Бұл жергілікті тұрғындары үшін теңіз өнімдерімен бірге берілетін таптырмайтын гарнир болып есептеледі.
Көңіл күйді реттейтін В6 дәрумені басқа жемістерге қарағанда бананда көп болады.
Қызығы — банан диетасы да бар. Алайда оның нәрлілігі картопқа қарағанда бір жарым есеге көп. Егер бананды кептірсе, калориясы 5 есеге дейін өседі.
Сондай-ақ, оның құрамында калий болады. Ол адамның қалыпты қысымда жүруі үшін өте қажет. Сонымен қатар, калий жүрек бұлшық етін қатайтады.
Банан құрамындағы сахароза, фруктоза және глюкоза арқасында ол асқазанда тез әрі жеңіл қорытылып, бойға күш-қуат сыйлайды.
Ертеде банан жемісін «Ертегі әлемінің жемісі» деп атаған екен. Себебі, дәм татсаң, қарның тояды әрі денсаулыққа пайдалы. Сондай-ақ, шайқас-ұрыстарда жараланған сарбаздар банан қабығын басып, жара-тыртықтарын емдеген. Ескіде Италияда әнші-әртістер тамақтары ауырмас үшін банан қабығын қайнатып, ішкен екен. Үндістанда банан қасиетті тағамдардың бірі болып есептеліп, құтты қонақтардың алдына әкелінген. Еуропа елдерінің мектептерінде оқушыларға таңертеңгі және түскі ас кезінде банан береді. Себебі, банан баланың ойлау қабілетіне жақсы әсер етеді. Кубада бананды етпен бірге пісіреді. Ал Венесуэлода бананды қуырып, күрішпен бірге араластырады.
Банан Үндістан, Эквадор және т.б. әлемнің бірқатар оңтүстік елдерінде өседі. Бұл жемістің бірнеше сорттары бар.Біздің елде кең тарағандары — Кавендиш, Гро Мишель, Лакатан. Бұл сорттар ағаштан піспеген, жасыл күйінде теріліп, бірден қораптарға жинастырылдады. Жеміс ұзақ жол барысында өзі пісіп жетіледі.
Табиғи үш қанттан бөлек банан құрамында алма қышқылы, ферменттер, минералды заттар, фосфор, магний, калий, кальций, натрий, А,В,С,РР,Е дәрумендері бар. Банан диеталық тағам болып есептеледі. Жүйке жүйесі, анемия, жүрек қан тамырлары, бауыр, бүйрек, өт ауруларының алдын алып, артық салмақтан арылуға жол береді.
Банан ағзадағы қан мөлшерінің бір қалыпты болуы мен қан қысымының өзгермеуіне ықпал етеді. Сүйек, тырнақ, шаш өсіміне оң әсерін тигізеді. Аяқ-қолдың мезгілсіз тартылуын, шаш түсімін, теріге ерте әжім түспеуін қадағалайды. Ағзадағы зиянды қалдықтарды сыртқа шығарады, өт, бауыр, асқазан жолдарын тазартады. Күйзеліс, көңілсіздік, стресс кезінде көмекке келеді. Көңіл-күй гормонының пайда болуына септігін тигізеді.
Бананды көп мөлшерде аяғы ауыр және жас сәбиі бар келіншектер, қарт кісілер, кішкентай бөбектер пайдаланғаны жөн. Сондай-ақ, кез келген жанның күнделікті ас мәзірінде бір-екі тал банан болғаны абзал. Банан операциядан кейін, ауыр физикалық жаттығулардан кейін өте пайдалы. Ол ағзаны қалыпқа келтіруге мол үлесін қосады. Сонымен қатар, бананды шаршаған я ашуланған кезде, емтихан-сынақ алдында пайдаланған дұрыс.
Банан таңдаған кезде оның сыртқы қабығы мен сабағына мән беріңіз. Сыртқы қабықта қара дақтар әрі өзі қатты болмауы керек. Оның түсі бір қалыпты, үсті жылтырлауы керек.
Бананның қабығы да кәдеге жарайды. Төменде берілген мысалдар бұл сөзімізге дәлел бола алады.
Күмісті тазалайды. Бананның қабығы өңі кетіп қалған күміс заттарды қалпына келтіреді. Ол үшін қабықты блендерде тіс пастасына ұқсағанға дейін су қосып еземіз. Артынан жұмсақ матамен күмісті тазаласақ, біртіндеп қара дақтардың кетіп жатқандығын көресіз. Одан кейін күмісті банан қабығының қалдықтарынан тазартып, жылтырату үшін жұмсақ матамен жақсылап сүртеміз.
Аяқ киімге арналған жақпа май. Банан қабығының құрамындағы майлар мен балауыз оны аяқ киімді тазалап, жылтырату үшін қолдануға мүмкіндік береді. Аяқ киімді қабықтың ішкі жағымен сүртіп, үстінен құрғақ матамен сүртесіз.
CD немесе DVD дисктердің сырылған жерлерін қалпына келтіреді.
Сырылған дискті ең әуелі, бананның өзімен сүртеміз, артынан 2 минут бойы бананның қабығымен сүртеміз. Сосын, дискті терезе тазалауға арналған затқа малынған жұмсақ матамен сүртіп, кептіріп қоямыз. Бананның жұмсағы мен қабығындағы балауыз дискті тазалауға көмектеседі.
Тісті ағартады. Кәдімгі тіс пастасымен тісіңізді тазалап болғаннан кейін, тістеріңіздің үстін банан қабығының ішкі бөлігімен екі минуттай сүртіңіз. Қабықтағы калий, кальций, магний, марганец және фосфор сынды минералдар тіске пайдалы әрі оны ағартуға септігін тигізеді. Артынан бананның қалдықтарын кетіру үшін тісіңізді тағы бір рет жуып, тісіңізді ағарту үшін осылай күніне 1-2 реттен қайталап тұрыңыз.
Тікенді шығарады. Егер денеңізге тікен кіріп кетіп, оны ала алмайтындай жағдай болса, тікен кірген жерге бананың қабығын ішкі бетімен қойып, 24 сағатқа танып қойыңыз. Банан қабығындағы ферменттер тікенді терінің сыртына шығарып, жараның тезірек жазылуына септігін тигізеді.
Жараны жазады. Бананның қабығының құрамындағы түрлі табиға майлар мен ферменттер күннен күюден, жараны тез жазатын қасиетке ие. Сонымен қатар, ол қабыну мен түрлі жәндіктердің шағуынан пайда болатын тітіркенуді де басады. Ол үшін бананның қабығын ішкі жағымен жараға немесе шағылған жерге қойып таңып тастаймыз немесе ысқылаймыз. Күніне бірнеше рет осылай істесеңіз, жара тез жазылып кетеді.
Сүйелді кетіреді. Бананның қабығы халық емінде сүйелді кетіру үшін қолданылады. Ол үшін бананның қабығын іш жағымен сүйелдің үстіне қойып бір күнге байлап қоямыз. Сүйел жоқ болып кеткенше осылай істеп жүру керек. Кейбір сүйелдер бір аптада кетсе, кейбіреулерінің кетуі үшін бір айдай уақыт қажет.
Псориаз бен безеуді кетіреді. Псориаз бен безеуді кетіру үшін бананның қабығын ішкі қабатымен қабынған жерлерді сүртсеңіз, бірнеше күннен кейін өзгерістерді байқай бастайсыз.
Теріге пайдалы. Банан қабығы минералдар мен антиоксиданттарға бай. Егер күнделікті онымен бетіңізді, мойныңызды сүртіп тұрсаңыз, теріңіз ылғалданып, әжімнің түсуі азаяды.