Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың ауылдарды дамыту және елді мекендердің инфрақұрылымын жақсарту жөніндегі тапсырмаларын іске асыру мақсатында Келес ауданында жүйелі жұмыстар қолға алынуда. Әсіресе, табиғи газбен қамту мәселесі маңызды бағыттардың бірі болып табылады. 2023 жылы аудандағы бірқатар ауылдарға көгілдір отын жеткізу үшін құрылыс жұмыстары басталып, газ желілері жүргізілуде. Бұл жұмыстардың нәтижесінде ауылдардың әлеуметтік жағдайы жақсарып, тұрғындардың өмір сапасы жоғарылайды.
Қазіргі уақытта Келес ауданының 83 елді мекенінің 58-і табиғи газбен қамтылған. Бұл – айтарлықтай жетістік, бірақ облыс әкімдігі мен аудан басшылығы газдандырылмаған қалған ауылдарды да көгілдір отынмен қамтамасыз етуге бағытталған ауқымды жұмыстарды жалғастыруда. 2023 жылдың ішінде Ұшқын ауылдық округінің Достық және Қоралас ауылдары, Қошқарата ауылдық округінің Ұшқын елді мекені мен Бірлік ауылдық округінің орталығы Бірлік ауылдарында құрылыс-монтаждау жұмыстары басталды. Бұл жұмыстар аясында газ құбырлары мен қажетті инфрақұрылымдық нысандар орнатылды.
Қазіргі таңда тағы 9 елді мекенде газбен қамту жұмыстарының жобалық-сметалық құжаттары әзірленіп, сараптамадан өткен. Ал биыл, 2024 жылы, Бірлік ауылдық округінің Жаңатіршілік, Үшағаш, Қосөткел, Бірлік елді мекендерінде және Ошақты ауылдық округінің С.Саттаров, Ынталы, Қаратал, Бақышсай, Атақоныс, Жиделі елді мекендерінде жалпы ұзындығы 50,6 шақырым газ құбыры тартылатын болады. Бұл жұмыстардың аяқталуы нәтижесінде тағы да көптеген тұрғын үйді табиғи газбен қамтамасыз ету жоспарланған.
Келес ауданында табиғи газға сұраныс жылдан-жылға артып келеді. Аудандағы халық санының өсуі, жаңа тұрғын үйлердің салынуы және өндірістік қуаттардың артуы газға деген қажеттілікті айтарлықтай көбейтті. Осыған орай, Келес ауданындағы газ тарату жүйесінің негізгі нүктелерінің бірі болып табылатын «Абай» автоматтандырылған газ тарату станциясы (АГТС) қуаттылығын ұлғайту бойынша құрылыс жұмыстары басталды.
АГТС 1976 жылы іске қосылған және бастапқы қуаттылығы сағатына 2 800 текше метр болған. Уақыт өте келе, бұл қуаттылықты ұлғайту жұмыстары жүргізіліп, қазіргі уақытта станцияның қуаттылығы 17 800 текше метрге дейін жетті. Дегенмен, аудан көлеміндегі газға сұраныс өсіп, бұрынғы қуаттылық газ қажеттілігін толық қамтамасыз етуге жеткіліксіз болды. Осыған орай, станцияның қуаттылығын тағы да ұлғайту мақсатында ауқымды құрылыс-монтаждау жұмыстары жүргізіліп жатыр. Бұл жұмыстардың нәтижесінде Келес ауданында табиғи газды үздіксіз, тұрақты және сапалы түрде жеткізу мүмкіндігі артады.
Келес ауданында газбен қамту жұмыстарының нәтижесінде ауыл тұрғындарының тұрмыс деңгейі айтарлықтай жақсарады. Газ құбырының жүргізілуі — бұл тек экологиялық таза отынның қолжетімділігі ғана емес, сонымен қатар тұрғындардың өмір сүру деңгейін арттыратын маңызды фактор. Табиғи газды қолдану арқылы ауылдарда жылу жүйелері жақсарып, үй шаруашылықтары оңтайлы жұмыс істей бастайды. Сонымен қатар, газды қолдану елді мекендерде кәсіпкерліктің дамуына да оң әсерін тигізеді, себебі газ өндіріс орындары мен кәсіпкерлік нысандардың тұрақты жұмыс істеуіне мүмкіндік береді.
Келес ауданының барлық ауылдарын табиғи газбен қамту — бұл ауданның әлеуметтік дамуына үлкен үлес қосатын және оны аймақтық деңгейде бәсекеге қабілетті ететін маңызды жобалардың бірі. Елді мекендерде сапалы газ құбырымен қамтамасыз ету және инфрақұрылымды дамыту тек тұрғындардың тұрмыс деңгейін арттырып қана қоймай, ауылдардың экономикалық жағдайын да нығайтады.
Келес ауданындағы газбен қамтамасыз ету жұмыстары — бұл аймақтық даму және ауылдардың тұрақты өсуі жолындағы маңызды қадам. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына сәйкес, ауылды жерлердегі инфрақұрылымды жақсарту және тұрғындардың өмір сапасын көтеру мақсатында Келес ауданы жүйелі түрде газдандыру жұмыстарын жүргізіп, өз тұрғындарын табиғи газбен қамтамасыз етуге бағытталған ауқымды жобаларды іске асыруда. Бұл жұмыстардың нәтижесінде ауыл халқының тұрмыс деңгейі артып, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосымша серпін берілетін болады.
Айта кетейік, Түркістан облысының ең маңызды аудандарының бірі — Келес ауданының тарихы тереңде жатыр. Бұл аудан өзінің бай мәдени мұрасы, табиғи байлықтары мен көркем жерлері арқылы ғана емес, сондай-ақ шаруашылығы мен әлеуеті бойынша да айрықша орын алады. Келес өңірі көптеген жылдар бойы Қазақстанның оңтүстік аймағының басты орталықтарының бірі болды, онда халықтың тұрмысы мен шаруашылығы дамып, ауыл шаруашылығы саласында өзіндік ерекшеліктері қалыптасты.
Келес ауданының тарихы біздің заманымызға дейінгі кезеңдерге де жетеді. Осы аумақтағы алғашқы қоныстар мен елді мекендер мен қала мәдениеті негізінен көшпенділер мен жартылай көшпенді халықтардың ерте кезеңдерде мекен етуінен бастау алады. Келес өзенінің бойында орналасқан жерлер мен далалық аймақтарда түрлі дәуірлердің мұралары табылып, археологтар зерттеу жұмыстарын жүргізді. Бұл аймақтың ұлан-байтақ жерінде орта ғасырлық қалалардың қалдықтары мен көне тұрғын үйлердің орындары кездеседі.
Келес ауданының негізгі артериясы болып табылатын Келес өзенінің бойында ертедегі халықтар көп уақыт бойы өмір сүріп, қолөнер, егіншілік, сауда-саттық және басқа да тіршіліктерін дамытқан. Сонымен қатар, тарихи тұрғыда бұл өңір ежелгі Жібек жолының бойында орналасқандықтан, көп ұлтты мәдениеттердің әсерін көрген. Түркі, парсы, араб және басқа да халықтар арасындағы байланыстар осы жердің дәстүрлерін байытты. Келес ауданының аумағы бойында Жібек жолы дәуірінің көптеген іздері қалды, олар бұл өңірдің көпұлтты мәдениетінің қалыптасуына зор ықпал етті.
ХІХ ғасырда Келес өңірі Ресей империясының құрамында болды. Сол кезеңде аймақтағы елді мекендер мен ауыл шаруашылығы саласы дамып, халықтың өмір салты біршама өзгерді. Ауданның негізгі шаруашылығы егіншілік және мал шаруашылығына негізделді. Ресейдің отарлау саясатының нәтижесінде жаңа әкімшілік жүйелер құрылып, аймақтың әлеуметтік және экономикалық дамуы күшейді.
Сонымен қатар, Ресей империясы кезінде Келес ауданының жерлері егіншілік пен мал шаруашылығының дамуымен қатар, көлік жолдарының да маңыздылығын арттырды. Жоғарыда аталған Жібек жолы арқылы әлемнің әр түрлі бөліктерімен байланыс орнатылып, Келес өңірі сол кезеңдерде экономикалық және мәдени орталық ретінде танылды.
Кеңес кезеңі Келес ауданы үшін тағы бір маңызды тарихи кезең болды. 1920-1930 жылдары Қазақстанның оңтүстік аймағында индустриализация және ауыл шаруашылығын механикаландыру процесі басталды. Келес ауданының аумағында көптеген ұжымшарлар мен совхоздар құрылып, жергілікті тұрғындар жаңаша жұмыс әдістеріне үйрене бастады. Бұл кезеңде Келес ауданы ауыл шаруашылығының басты орталықтарының бірі ретінде дамыды, себебі мұнда егіншілік, мал шаруашылығы және күріш өндіру салалары ерекше маңызды болды.
Сонымен қатар, 1930 жылдары Қазақстанның аграрлық аймақтарына тән шұрайлы жерлерге ірі суармалы жерлерді игеру жұмыстары жүргізілді. Осылайша, Келес өзенінің су ресурстарын пайдалану арқылы егін шаруашылығының ауқымы кеңейді. Ауданның мәдениетін қалыптастыру мен дамытудың да осы кезеңде жаңа бетбұрыстар байқалды.
1991 жылы Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алуы Келес ауданының тарихында жаңа кезең басталды. Елдің егемендігімен бірге өңірдің әлеуметтік, экономикалық және мәдени салалары жаңарып, дамыды. Қазақстанның оңтүстік аймағында ауыл шаруашылығының маңызы бұрынғыша сақталып, Келес ауданының жері егіншілік пен мал шаруашылығының дамуына септігін тигізді. Түрлі халықаралық жобалар мен бағдарламалар, соның ішінде ауыл шаруашылығын дамыту бағытындағы жұмыстар ауданның әл-ауқатын көтерді.
Келес ауданының тарихы — бай, әрі күрделі. Бұл өңірдің өткен ғасырлардан келе жатқан мәдениеті, экономикасы мен әлеуметтік құрылымы бүгінде жаңа кезеңге қадам басып келеді. Тарихы терең Келес ауданының тұрғындары мен билік өкілдері заманауи даму жолымен бірге ұлы тарихтың жаңғыруына септігін тигізуде. Тәуелсіздік алғаннан бері ауданның инфрақұрылымы, экономикасы, ауыл шаруашылығы және мәдениеті өркендеуде. Әрине, аймақтың басты байлығы — оның халқы мен табиғи ресурстары, ал болашақта бұл өңірде тек қана даму мен өрлеу болады.